شهری که می توان دوست داشت

سیما و منظر شهری در سفید بررسی شد

شهری که می توان دوست داشت

اولین سفید شنبه ها - ویژه معماری خرداد ماه سال 1395 اختصاص داشت به موضوع سیما Ùˆ منظر شهری Ø› Ú©Ù‡ با حضور دکتر سید امیر منصوری در کنار کارشناس همیشه ÛŒ برنامه دکتر امیر محمدخانی مورد کنکاش قرار گرفت . برنامه با تبریک روز مبارک تولد امام عصر(ع) توسط سعید اسلام زاده Ùˆ کارشناس Ùˆ مهمان برنامه آغاز Ùˆ سپس با حضور مهمان Ùˆ کارشناس وارد روند اصلی Ùˆ نظری خود شد . مهمان سفید این هفته دکتر سید امیر منصوری دکترای تاریخ معماری Ùˆ مطالعات شهری – معماری منظر از دانشگاه سوربن Ùˆ استاد دانشگاه بود Ú©Ù‡ در ابتدای برنامه با ذکر این Ú©Ù‡ بحث سیما Ùˆ منظر به رغم سابقه فراوان در آثار ادبی قدیم ایرانی در ادبیات حوزه معماری Ùˆ شهر بحث جدیدی است Ùˆ به تبع این جدید بودن از جمله علومی قلمداد Ù…ÛŒ شود Ú©Ù‡ از غرب وارد ادبیات حوزه معماری شده اند ØŒ منظر را این گونه تعریف کرد : فیزیک Ùˆ کالبد فضا نیست Ú©Ù‡ ما را با فضایی Ú©Ù‡ در آن زندگی Ù…ÛŒ کنیم مرتبط Ù…ÛŒ کند ØŒ بلکه آن درک Ùˆ ذهنیتی Ú©Ù‡ ما از فضا پیدا Ù…ÛŒ کنیم باعث ارتباط ما با یک فضا Ù…ÛŒ شود . دکتر منصوری تفاوت سیما Ùˆ منظر را دقیقا مثل تفاوت ساختمان Ùˆ خانه دانست Ùˆ گفت : خانه پیش از این Ú©Ù‡ در آن زندگی Ùˆ صاحب خاطره شویم ØŒ چیزی نیست جز یک ساختمان خشک Ùˆ خالی Ø› Ùˆ این خاطرات ماست Ú©Ù‡ آن را تبدیل به خانه ما Ù…ÛŒ کند . منظر Ùˆ سیما هم به این شکلند . خانه یک منظر است ØŒ اما ساختمان منظر نیست ØŒ سیماست . دکتر سیدامیر منصوری سیمای شهری را وجه کالبدی منظر شهری نامید Ùˆ گفت : منظر در واقع ترکیب Ø´ÛŒ Ùˆ کالبد Ùˆ چیزی Ú©Ù‡ ما از آن Ù…ÛŒ فهمیم ØŒ است . خود آن کالبد اما همان سیماست . دکتر سید امیر منصوری در ادامه بحث با اشاره به این Ú©Ù‡ از این زاویه دید شهر نیز یک منظر قلمداد Ù…ÛŒ شود افزود : پیش از آغاز برنامه شما از من پرسیدید آیا تهران زیباست یا نه Ø› جواب من این است Ú©Ù‡ بله Ø› چرا Ú©Ù‡ یک سری ویژگی اختصاصی دارد Ú©Ù‡ برای ما ساکنین تهران پر از خاطره Ùˆ معنا Ùˆ احساس آشنایی Ùˆ تعلق هستند . البته این شهر وجوه معیوبی هم دارد : آشوبی Ú©Ù‡ در سیمای شهر یا همان بخش کالبدی شهر وجود دارد ØŒ آلودگی هوا ØŒ آشفتگی رفت Ùˆ آمد Ùˆ ... وجوه معیوب این شهر هستند Ú©Ù‡ باید اصلاح شوند .

پس از بخش خیابان سفید Ú©Ù‡ با گفت Ùˆ Ú¯Ùˆ با مهندس محمدمهدی فخیمی به بحث زیبایی شهر تهران Ù…ÛŒ پرداخت - Ú©Ù‡ در آن مهندس فخیمی انتقادات تندی را نسبت به نماهای ساختمان ها Ùˆ نقش آن ها در زیبا نبودن تهران مطرح کرد ØŒ در بازگشت به استودیو دکتر محمدخانی نظر دکتر منصوری را در مورد این مبحث پرسید . دکتر سید امیر منصوری با اشاره به این Ú©Ù‡ منظر به عرصه ها Ùˆ وجوه زیبایی ØŒ کارکرد Ùˆ هویت شهر Ù…ÛŒ پردازد ØŒ زیبایی را در دو سطح مختلف تقسیم بندی کرد Ùˆ گفت : یکی زیبایی در Ø´ÛŒ است . یعنی این Ú©Ù‡ یک چیز Ùˆ در این جا یک منظر به خودی خود زیباست یا نه . نگاه پیشرفته تر اما به زیبایی در چشم مخاطب Ù…ÛŒ پردازد . دلیل این Ú©Ù‡ مخاطب یک چیز را زیبا Ù…ÛŒ بیند یا نمی بیند به ویژگی های کمالی Ùˆ خاطره Ùˆ سابقه ما از آن Ø´ÛŒ برمی گردد . چنان Ú†Ù‡ چیزی خاطره ساخته باشد ØŒ آشنا باشد یا بهره ای از کمال داشته باشد ØŒ برای ما ارزشمند Ùˆ به تبع آن زیباست . دکتر منصوری در ادامه در پرداخت به وجه کارکردی منظر از خوانایی شهر نام برد Ùˆ پس از آن در توضیح دیگر کاربرد منظر از مثال استفاده Ùˆ به عنوان مثال به طرح ساماندهی منظر شهری یزد اشاره کرد Ùˆ با ذکر خشکی هوای آن شهر استفاده از گیاهان بلند Ùˆ رطوبت زا در منظر سازی آن شهر را در راستای وجه کارکردی منظر در شهر نامید . در اشاره به وجه هویتی منظر نیز این استاد معماری منظر ØŒ با اشاره به این Ú©Ù‡ این وجه منظر در سال های پس از انقلاب از سوی مردم Ùˆ مسئولین بسیار مطالبه شده اما متاسفانه به نتیجه در خوری نرسیده است ØŒ با اشاره به اله مان ها Ùˆ عناصری Ú©Ù‡ باعث شناخته شدن شهر Ù…ÛŒ شود ØŒ این شناخته شدن را مقدمه ای برای زایش نوعی هویت نامید Ùˆ آن را ضروری دانست . دکتر منصوری یکی از مهم ترین دستاوردهای این موارد را ایجاد حس تعلق به شهر نامید Ùˆ این تعلق را مدیون تعدد روابطی دانست Ú©Ù‡ ممکن است بین مردم Ùˆ یک شهر به وجود آید . به گفته دکتر سید امیر منصوری هر Ú†Ù‡ تعداد رابطه های مردم با شهر بیشتر باشد ØŒ حس تعلق آن ها به شهر قوی تر Ùˆ غنی تر خواهد بود . امیر منصوری با اشاره به جنگ به عنوان پدیده ای همه گیر ( در حد ملیت ) به ظرفیت های بالقوه آن در منظرسازی شهری با هدف افزایش حس تعلق شمار بیشتری از مردم به شهر اشاره کرد Ùˆ پاسخگویی معماران Ùˆ مدیران شهری را در قبال غفلت از این ظرفیت عمده خواستار شد .        

در ادامه بحث سیما و منظر شهری دکتر امیر محمدخانی در مورد نمای ناهمگون ساختمان ها و نقش آن در سیمای شهری از دکتر منصوری پرسید . دکتر سیدامیر منصوری با اشاره به این که برای اصلاح سیمای شهری اول باید دید اشکال عمده کار در کجاست ؛ ناهمگونی نمای ساختمان ها را مشکل بزرگی دانست ، اما اضافه کرد که تنها مشکل سیمای شهرهای امروزمان نیست . وی فقدان نظم را اشکال عمده سیمای شهری دانست و این فقدان نظم را نیز بیشتر به فقدان نظم در جداره های معابر نسبت داد .

در پایان بحث سیما Ùˆ منظر شهری دکتر سید امیر منصوری مطالبه همگانی اعاده هویت ایرانی – اسلامی شهرها را Ú©Ù‡ در سال های اخیر ایجاد شده ØŒ مطالبه ای ضروری Ùˆ درست نامید Ùˆ با اشاره به ابعاد تاریخی Ùˆ فلسفی مطالبه هویت ایرانی – اسلامی ØŒ تلفیق خوانشی از اسلام با خوانشی از کدهای تاریخی معماری سنتی را برای ایجاد منظری Ú©Ù‡ بتواند احساس تعلق بین شهروندان Ùˆ شهر ایجاد کند ØŒ ضروری دانست .  

لینک دانلود